Mandriva 2006 Kurulumu

Tanju Taşçılar - tanju@elektronist.com 060209

Mandriva Linux, Mandriva firması tarafından desteklenip geliştirilen bir GNU/Linux dağıtımıdır. 1998 yılında internet ortamında doğumundan bu yana hedefi, kolay kullanılır ve kullanıcı dostu bir Linux dağıtımı geliştirmektir ve bu hala devam etmektedir. Mandriva'nın en büyük iki dayanağı açık kaynak ve geliştirmek için emek birliğidir.

Mandriva Linux Free olarak adlandırılan 3 CD'lik sürümüne ek olarak internet üzerindeki çok sayıda program deposunda bulunan 12 binden fazla program paketi ile tüm kullanıcılara açık, özgür bir işletim sistemidir.

Mandriva firması, lisansı GPL olmayan bazı paketlerin de kapsamında bulunduğu, Discovery, PowerPack ve PowerPack+ sürümlerini piyasaya ticari olarak sunmaktadır. Mandriva dağıtımının esasını Free oluştumakta olup, ticari paketlerden elde edilen gelir öncelikle Linux ve Linux'un gelişimi için harcanmaktadır. Başta Linux çekirdeği ve KDE olmak üzere birçok proje ve programa parasal destek ve programcılık desteği verilmektedir.

Mandriva Linux CD'leri:

Mandriva Linux'un Free sürümünü kurmak için en uygun yol, 3 kurulum CD'sini elde etmektir. Bunları internetteki çok sayıda Mandriva ftp sitesinden elde etmeniz güvenilir olması açısından tercih edilmelidir.

İnternetten elde edeceğiniz ISO dosyaları, kurulum CD'lerinin imaj dosyalarıdır. Windows kullananlarda kurulu bulunan sıkıştırma programları tarafından yanlış olarak sıkıştırılmış dosya olarak gösterilebilir. ISO dosyalarının CD'ye kaydı normal bir dosya olarak değil 'İmaj dosyası kaydı' şeklinde yapılmalıdır. Aksi halde elde ettiğiniz CD'ler bir işe yaramayacaktır. CD imajı olarak yapılan kayıt ile bir CD'nin birebir kopyasını elde etmiş olursunuz. Ama normal bir dosya olarak kaydedildiğinde CD'de bir dosya sistemi oluşturulacak ve oraya bir tek dosya kaydedilecektir.

ISO dosyalarının doğru ve sağlam olduğunu anlamak için md5sum testi uygulanmalıdır. Bu değerler, dosyalarınızı indirdiğiniz yerde bulunur. Bu işlemi hem indirilen ISO dosyası üzerinde hem de kaydedilen CD'de yapmalısınız.

Mandriva CD ISO'larını, Mandriva'nın kendi sitesinde listelenen yansılarından birini seçerek indirebilirsiniz. http://wwwnew.mandriva.com/en/downloads/mirrors Burada bulanan yansı adresleri dinamik olarak değişmektedir. Hemen hemen her yansıda ilgili dizinlerde farklı sürümleri ve ISO alanı ile birlikte tüm dosyaların ayrık olarak bulundukları alanları da bulabilirsiniz.

Ön Hazırlıklar:

İlk başta bilinmesi ve dikkate alınması gereken, bilgisayarınıza bir program değil bir işletim sistemi kurduğunuz olmalıdır. Linux bilgisayarınızın sabit diskinde kendine ait bir yere kurulacaktır. Eğer bilgisayarınızda önceden kurulmuş başka bir işletim sistemi varsa, bu işletim sistemine ait yerden bir bölüm Linux için ayrılacaktır. Bu alan farklı bir dosya sistemine sahip olacaktır.

Bir işletim sisteminin kurulumu, mevcut dosyalarınız için her zaman risk içerir. Bu nedenle daha önce var olan işletim sisteminizde gerekli dosyalarınızın yedeğini almayı kesinlikle ihmal etmeyin.

Önceden bilgisayarında Windows kurulu olanlar, yedek aldıktan sonra, scandisk ve defrag yapmalılar. Bu işlemler için diskinize işlem sürerken veri yazabilecek olan, ekran koruyucu ve virüs tarayıcı gibi programları kapatmalısınız.

Mandriva Linux disk bölümleyicisi, NTFS partisyonlarını da yeniden boyutlandırabilir. Windows kullanıcıları alışkanlıktan dolayı Partition Magic gibi bazı programları kullanmayı düşünseler de bu programların kullanımında, özellikle bazı sürümlerinde bazı hatalar tespit edilmiş olup Mandriva'nın kendi düzenleyicisi tercih edilmelidir. Kurulum sırasında detaylı olarak da anlatılacağı gibi, Mandriva'nın kendi aracı çok daha kullanışlı ve anlaşılır bir şekilde çalışmaktadır.

Elinizdeki CD'lerden kurulum yapmak için bilgisayarı CD ile açmanız gerekmektedir. Bilgisayarınız CD'den açılmıyorsa, BIOS ayarlarına bakmanız ve CD'yi birinci açılış cihazı olarak ayarlamanız gerekecektir.

Bilgisayarınızın Donanım Özellikleri:

Mandriva Linux, en eskisinden en yenisine sayısız donanımı tanıyacak şekilde geliştirilmektedir. Ancak donanım üreticilerinin genel olarak Linux'a sürücü temini için pek istekli olmadıkları gerçeği ile karşı karşıyayız. Bu nedenle bazı donanım bileşenlerinde Linux sürücüleri geliştirilinceye kadar sorun yaşanabilmektedir.

Linux kurmadan önce donanımınızın Linux ile uyumlu olup olmadığını anlayabilmek için mümkün olduğu kadar bilgi toplamanızda yarar vardır. Windows ortamında donanım ile ilgili gerekli şekilde bilgi toplamanız pek mümkün değildir. En iyisi yine Linux kullanarak sistemin bileşenleri hakkında net bilgiler elde etmektir. Bunun için Linux'un LiveCD ya da ÇalışanCD denilen sürümlerinden birini elde edip bilgisayarınızda çalıştırmanız ve konsolda,

lspci -v

çıktısını elde etmeniz en uygun yöntemdir. Bu işlem sonucunda bilgisayarınızı pci yoluna bağlı cihazlar hakkında gerçek bilgileri elde edersiniz. Burada verilen pci ID'leri ve açıklamaları ile yapılacak arama sizi doğru yere götürecektir.

Bu yazıda kullanılan ekran görüntüleri gerçek kurulumlardan elde edilen görüntülerdir. Mandriva Linux farkı olarak kurulum sırasında ekran görüntüsü için VMWare benzeri sanal bilgisayar kullanmaya gerek yoktur. Kurulum sırasında F2 tuşuna her basılışta ekran görüntüsü kaydedilir ve kurulumdan sonra /root/DrakX-screenshots/ dizininden ulaşılabilirler. Orijinal olarak 800x600 olan görüntüler yavaş internet erişimi olanlar için uygun şekilde işlenmiştir.

Kurulum:

Mandriva Linux, kurulumu en kolay işletim sistemidir. Artık nadiren bulunan çok yetersiz grafik karta sahip olan bilgisayarlar dışında tümüyle grafik ortamda kurulum yapılır.


Bilgisayar Mandriva Linux 2006 1.CD ile açıldığından kısa bir süre sonra kurulum yönteminin belirleneceği pencere açılır. Burada Enter ile devam etmemiz durumunda normal kurulum işlemi başlayacaktır. Ancak bazı durumlarda farklı işlemler yapabilmek için F1 tuşu ile farklı bir açılış da yapılabilir.


İşleme F1 ile devam edildiğinde kurulum dışında farklı işlemlerin de yapılabileceği ve farklı başlangıç parametrelerinin kullanılabileceği bir ekrana geliriz. Burada rescue yazıp giriş yaptığımızda sistem kurtarma modunda açılacak ve bize ileri düzeyde bazı işlemler yapmamıza olanak sağlayacatır. Ayrıca özellikle bazı dizüstü bilgisayarlarda acpi sistemindeki sıradışı durumlardan kaynaklanan sorunları gidermek ve kurulumu yapabilmek için noacpi, noapic, nolapic gibi kernel açılış parametrelerini girerek de kuruluma başlayabiliriz.



Mandriva Linux, kurulum sırasında ve sonrasında 65'ten fazla dili destekler. Kurulumda Asya bölgesi dilleri arasından Türkçe'yi seçip devam edebiliriz. Bu sayfada Gelişmiş bölümü altında Varsayılan Olarak Unicode Kullan - Use Unicode by default seçeneği sisteminizde Unicode desteğini kullandırır. Bu kodlama geliştirme aşamasında olduğu için bazı programlar ile sorun olabilir. Bu durumda seçmeden devam edebilirsiniz. Unicode seçilmezse Türkçe için ISO-8859-9 kodlaması kullanılacaktır

Yalnızca KDE kullanacaklar için pek sorun olmasa da Gnome ve gtk1 kullananlar ya da gtk1 için yazılmış olan programları kullananlar sorun yaşamamaları için unicode desteğini seçmemelidirler.



Mandriva Linux, GPL lisansına sahiptir. Ancak ticari olan sürümlerinde farklı lisansa sahip paketler de bulunabilir. Lisans sözleşmesini onaylayarak kuruluma devam ediyoruz.



Kurulum başladığında önce mevcut sisteminiz incelenir ve önceden kurulu bulunan bir Linux sistemi varsa size bunu güncelleme ya da yeniden kurma seçeneği verir. Sisteminizde önceden kurulu bir Linux yoksa, ya da kurulu bir işletim sistemi olarak yalnızca Windows varsa bu ekran görünmez.



Buraya kadar klavye kullanımı gerekmemişti. Bundan sonra seçtiğiniz kurulum diline veya dillerine uygun olarak klavye seçmeniz istenecektir. Türkçe için F ve Q klavye seçenekleri mevcuttur.



Mandriva Linux farklı güvenlik seviyelerinde kullanılabilir. Standart seçeneği, genellikle internete bağlı normal bir masaüstü kullanıcısı için yeterlidir.

Güvenlik seviyesi arttırıldığında kullanıcıların yapacakları sınırlandırılacaktır. Sunucu sistemi kuruyorsanız Yüksek seviyeyi seçebilirsiniz.


Disk Bölümleme:

Linux, bir işletim sistemi olarak sisteminizde kendine ait bir yere kurulacaktır. Bunun için eğer sisteminizdeki kurulum alanı tümüyle başka bir işletim sistemi tarafından kullanılıyorsa, bu alandan yeterli miktarda ayrılarak Linux'a verilecektir. Mandriva Linux kurulumunda gereken uygun disk alanı 10 GB'tır.

Linux kurulduğu alanda kendi dosya sistemini kullanır. Linux'ta en yaygın olarak kullanılan dosya sistemi ext3 sistemidir. Mandriva Linux varsayılan olarak bu dosya sistemini kullanır. Eğer çok özel bir nedeniniz yoksa değiştirmemelisiniz.

Başka işletim sistemlerinde bir dosya olarak da kulanılabilen Swap / Takas alanı, Linux'ta ayrı bir partisyon halindedir. Bu alan işletim sistemi tarafından RAM belleğin sabit diskte uzantısı olarak kullanılır.

Mandriva Linux, yıllar içinde kullanıcılarının ve geliştiricilerinin uzun kulanımları sonucunda en uygun buldukları / (root) ve /home olarak kullanılan iki partisyon alanı ve bir swap alanını kullanır. Bunun en önemli yararlarından biri, yeni bir sürüm kurmak istediğinizde /home alanını formatlamadan kurulumu yaptığınızda tamamen temiz ama önceki verilerinizin ve ayarlarınızın kaybedilmediği yeni bir sisteme geçebilmenizdir.

Özellikle yeni kullanıcıların kurulumda kabusu disk bölümlemedir. Ama bu işlem Mandriva Linux'ta görsel olarak ve kolay anlaşılır bir şekilde yapılabilir.


Sisteminizin mevcut durumun göre disk bölümleme için seçenekler vardır. Mevcut Disk Bölümü Kullanılsın seçeneği yalnızca siseminizde önceden kurulu bir Linux varsa görünür. Burada mevcut bölümlerden kasıt mevcut Linux bölümleridir. Sisteminizde kurulu bir Windows sürümü varsa, Windows'un bulunduğu bölümdeki boş alan kullanılsın seçeneği görüntülenir. Mandriva Linux disk bölümleme programı fat32 ve ntfs bölümlerini yeniden boyutlandırabilir. Ancak kurulum öncesinde bu partisyonların scandisk ve defrag ile işlem görmeleri gerekir. Yedek almanın gereğini de belirtelim.


Disk bölümlemenin en çekinilir durum olduğunu düşünerek burada farklı bilgisayarlara kurulumdan alınan disk bölümleme işlemlerini göreceğiz.

Örnek 1:


Bu örnekte, 40 GB sabit diskte Linux ve Windows kurulu bulunuyor. Windows için C: ve D: partisyonları fat32 olarak formatlanmış. Amacımız D: olarak görünen alanı ve mevcut Linux partisyonlarını kaldırıp açılan yere Linux kurmak.



/mnt/win_d olarak belirtilen alanın üzerine tıklayıp seçtikten sonra sil butonunu kullanarak partisyonu kaldırıyoruz. Bu partisyon aradan çıktığı için bize sistem değişikliği uyarı olarak veriliyor.



Kırmızı olarak görünen Linux partisyonlarının ve yeşil swap partisyonunun da üzerlerine tıklayarak siliyoruz.



Sildiğimiz bölümlerden kalan boş alana tıklayıp, Otomatik bölümleme butonunu kullanarak bu alanın kurulum programı tarafından bizim için otomatik olarak en uygun şekilde ayarlanmasını sağlıyoruz.



Otomatik bölümlemeyi seçtiğimizde diskinizin boyutları ile uyumlu olarak uygun boyutta / (root) ve /home partisyonları oluşturuluyor. Yine sahip olduğunuz ram ve bilgisayarınızın özelliklerine (masaüstü/dizüstü) bağlı olarak bir swap alanı oluşturuluyor. Bu yöntem ile oluşturulan alanlar en uygun alanlardır.

Buraya kadar yapılanlar aslında diske hiçbir yazma işlemi yapmamıştı. Bitti butonu ile istenilenler diske yazılır.


Örnek 2:


Bu örneğimizde virüsleri nedeniyle uçmuş bir XP sistemine sahip bilgisayara Linux kurulacaktı. 80 GB kapasiteli diskin C: ve D: ntfs formatlı, ancak dosya sistemi zarar görmüştü.



Eğer mümkün olursa D: bölümü yeniden boyutlandırılacaktı. /mnt/win_d üzerine tıklayıp Yeniden Boyutlandır'ı seçtiğimizde bize işlemin tehlikeli ve riskli olduğu konusunda uyarı veriyor.



Devam ettiğimizde yeni boyutu görsel olarak belirleyebileceğimiz pencereye geliyoruz. Burada amacımız 9.5 GB'lık bir fat32 alanı oluşturmak ve mümkün olursa burayı daha sonradan yeniden kurulacak olan XP ve Linux için ortak bir alan olarak kullanmak.



Ancak virüslü bir işletim sistemini kullanmanın sonucu hemen görülüyor... Dosya sistemi onarılamayacak şekilde bozulmuş olduğu için yeniden boyutlandırma işlemi yapılamıyor.



Bunun üzerine tüm alanı silip yeniden düzenlemek için işleme başlıyoruz. Her iki Windows alanının üzerine tıklayıp Sil ile siliyoruz.



Bomboş alanımız üzerine tıklayıp Oluştur seçeneği ile ilk Windows partisyonunu oluşturuyoruz.



9,7 GB'lık, /mnt/win_C olarak bağlanan bu partisyon daha sonra XP kurulum alanı olacak. Ayarları bir sonraki gibidir. Linux fat32 olarak formatlama yapabildiği için dosya sistemi fat32 olarak seçilmiştir. XP kurulurken ntfs seçilebilir.



Boş alana tıklayıp, daha sonra ortak alan olarak kullanılacak partisyon için Oluştur düğmesini kullanıyoruz.



Ayar penceresinde MB Cinsinden Boyut için 10000(10 GB), Dosya sistemi türü için FAT32 ve Bağlantı noktası için /mnt/depo seçimlerini yaparak partisyonu oluşturuyoruz. Boyut için hassas ayar yaparen sağ-sol ok tuşlarını kullanabilirsiniz.



Kalan bölüm tamamiyle Linux'a ayrılacak. Bunu otomatik yapılandırma için seçiyoruz ve Otomatik yapılandır butonunu kullanarak Linux partisyonlarını oluşturuyoruz.



Otomatik yapılandırma sonucu önceki örneğimizde olduğu gibi en uygun alan seçildi. Burada disk alanı çok daha fazla olduğu için / (root) partisyonunun kurulabilecek paketlerin alanı kadar bırakılıp diğer alan /home partisyonuna verildiğini görüyoruz.


Örnek 3:


Son örneğimizde, 10 GB'lık bir sabit diskte Win98 ve Linux kurulu idi. Disk alanı küçük olduğu için artık kullanılmayan Windows alanını Linux için kullanmak üzere ext3 formatlı bir partisyona dönüştürmek istiyorduk.



Mavi Windows alanını seçip Sil ile sildikten sonra boşalan alanı seçip oluştur ile düzenlemeye başlıyoruz.



Seçili alanın tümünü ext3 olarak belirliyor ve bağlama noktasını /data olarak yazıyoruz.



Data için kullanacağımız ext3 bölümü oluşmuş bulunuyor.



Başka bir işlem yapmadan devam edersek diğer partisyonların bağlantı noktaları belirli olmadığı için bir hata mesajı alıyoruz. Burada eski partisyonları seçip bağlama noktalarını belirleyerek işlemi tamamlıyoruz.


Paket Grupları:


Disk alanı ayarlandıktan sonra kurulum CD'lerinizde bulunan paketler belirlenerek gruplanır ve sizden paket gruplarını seçmeniz istenir. Mandriva Linux'ta her geçen gün sayısı artan, 12 binden fazla paket bulunmaktadır. Bunların teker teker seçimi yerine kullanıma uygun gruplar oluşturulmuştur. Kullanıcı bu grupları ihtiyacına göre seçerek kurulumu yapar.

Burada belirtilmesi gereken, bu grupların tümünün seçilmesi durumunda kurulum CD'lerinizdeki bütün yazılım paketlerinin kurulmayacağıdır. Mandriva kurulum programı sizin sabit diskinizin kapasitesine göre her seçilen gruptan uygun miktarda paket yükler.



Paket gruplarının seçiminden sonra kurulumun en uzun zaman alan bölümüne geliriz. Paketlerin yüklenmesi sırasında çeşitli bilgi ekranlarını izleyebileceğiniz gibi kurulumu yapılan paketlerin listelenmesini de Ayrıntılı seçeneği ile izleyebilirsiniz.



Sürücüdeki CD'den yüklenecekler bittiğinde sizden kurulum CD'leriniz gerektiği şekilde istenecektir. İstenilen CD'yi sürücüye koyup kuruluma devam edilmelidir. İstenen CD elinizde yoksa, o CD olmadan kurulum devam edip bitirilebilir. Ama bu durumda istenen paketler tam olarak kurulmayabileceği gibi yapılandırma için gerekli paketlerin bulunamaması durumunda sisteminiz doğru çalışmayabilir de. Bu nedenle hangi CD setini kullanıyorsanız o setin tamamını elinizde bulundurmanız en iyisi olacaktır. Ayrıca özellikle Türkçe desteği olan CD'lerin elinizde bulunmaması durumunda daha sonra düzgün bir dil desteğinin elde edilmesi zor olacaktır.


Kullanıcıların Tanımlanması:


Linux'ta root en yetkili kullanıcıdır. Her türlü hakka sahiptir. Bilgisayarda herşeyi yapabilir. Mutlaka tanımlanmalı ve parolası belirlenmelidir. Kurulumdan sonra sistem ile ilgili her türlü işlemde root hakkı ve parolası sorulacaktır. Sistemin güvenliği nedeniyle parolası zor tahmin edilecek şekilde seçilmeli ve uygun şekilde saklanmalıdır.



Linux çok kullanıcılı bir sistemdir. Kullanıcılar /home/kullanıcıadı olarak belirlenen kendi Home/Ev dizinlerine sahiptirler. Bu dizinlerde herşeyi yapabilme hakları vardır. İstenirse kendilerine ait bilgilerin diğer kullanıcılar tarafından görünüp kullanılmasını da engelleyebilirler. Burada sistemi kullanacakların sıra ile girilmesi gerekir. Her kullanıcı için bir kullanıcı adı ve bir de parola belirlenecektir. Eğer başka bir kullanıcı girilecekse Kullanıcıyı kabul et seçeneği kullanılmalı en son kullanıcı girildikten sonra Sonraki butonu ile kuruluma devam edilmelidir.



Bilgisayar açılırken Linux'un kullanılabilmesi için kendi açılış yöneticisi olan lilo ya da grub kullanılır. Bu normal olarak MBR denilen ilk sabit diskin ilk sektörüne yazılır. Bu aşamada sistemde önceden kurulu olan Windows işletim sistemleri de açılış yöneticisine eklenirler.

lilo/grub normal olarak MBR'a kurulsa da, birden fazla Linux dağıtımı/sürümü'nün kullanılabilmesi için kurduğunuz dağıtımın / (root) partisyonuna da yazılabilirler. Bu durumda önceden kurulu bulunan ve sistem açılışını kontrol eden dağıtımın lilo ayarlarından yeni kurulan Linux Other tipinde bir girdi ile çalıştırılabilir.

Farklı bir alternatif olarak, kurduğunuz Linux'un disketten açılmasını isteyebilirsiniz. Bu durumda disket seçeneğini işaretlemeniz gerekir.



Sistem yapılandırması tamamlandığında, sisteminizin özellikleri ve ayarlarını gösteren bir özet penceresi gelir. Burada ayarların yanında bulunan Yapılandır düğmeleri ile beğenmediğiniz bir yapılandırmayı değiştirebilirsiniz.

Bu aşamada sık rastlanılan bir hata, özellikle kırmızı ile Yapılandırılmamış olarak belirtilen bazı ayarların olduğu gibi bırakılıp kuruluma devam edilmesidir. Bu özellikle tanınmasında zorluk olan grafik sisteminde olmakta ve sistem kurulumdan sonra açıldığında Linux'un grafik oramı X, ayarları yanlış olduğu için açılmamakta ve grafik ayarlarının doğru olarak yapılması gerekmektedir.



Yalnızca kırmızı ile yapılandırılmamış olarak belirtilenler değil uygun yapılandırılmamış olanların da düzeltilmesi gerekir. Yandaki resimde grafik arabirim 800x600 olarak görünmekle birlikte aslında nVidia geForce2 kartlı bir sistemde otomatik olarak algılanamayan 15"lik bir Hyundai monitör yüzünden doğru şekilde yapılandırılmamıştır.

Doğru yapılandırılmamış grafik arabirimin yapılandırılmasına geçildiğinde grafik kartının doğru algılandığını ancak monitörün özel olarak belirtildiğini görüyoruz.



Özel ile belirtilen düğme ile yapılandırmaya girip, monitör için 1024x768 70Hz ile belirtilen genel bir seçeneği kullanıyoruz.

Benzeri ayarı önceki resimde görüldüğü gibi, hala 800x600 olan çözünürlük için de 1024x768 yaparak işlemi tamamlayabiliriz.



Mandriva Linux'ta kurulum için yalnızca kurulum CD'leri değil, internette bir kaynak ya da sunucu üzerinde bir yer de kullanılabilir. Bu aşamada özellikle CD'den kurulum yapanlar için CD'leri çıktıktan sonra CD'lerde bulunan ve sisteme kurulmuş olan paketlerin güncelleri varsa kurma şansı veriliyor.



Kurulum tamamlanmış ve sisteminiz yeni olarak başlatılmaya hazırdır. Güle güle kullanın.


Kurulum Sonrası:

Buraya kadar yapılanlar ile kurulum tamamlandığında, bilgisayarınız yeniden açılacak ve yeni kurduğunuz sistem ile çalışmaya başlayacaksınız. Bundan sonra kurulum sırasında yaptığınız seçimlere ve donanımınıza göre yapacağınız az ya da çok bazı şeyler bulunmaktadır.

Mandriva 2006 ile birlikte gelen bir 'yaramaz kedi'var... kat. Kedileri severim ama, eğer yavaş bir sisteme sahipseniz, daha önce kurulu bir /home alanındaki kullanıcılar için kurulum yaptıysanız veya sisteminizin 'sakin' bir şekilde çalışmasını istiyorsanız, ilk iş olarak bu kediyi kapının önüne koymaktan başka çare yok. En kolay işlem root olarak urpme kat girmek. Sistem tepsisinden de programı kapatmak. Kat aslında bir masaüstü arama programı. Sisteminizde sizin istediğiniz dizinlerde bulunan dosyaların endeksini tutuyor ve istenildiği zaman arama yapıldığında hızlı bir şekilde aradığınız özellikteki dosya ya da dosyaları bulmaya yarıyor. Ama bunu yaparken arka planda sürekli çalışıyor ve özellikle zayıf sistemlerde uzun süre sisteme aşırı yük bindiriyor.

Eğer ethernet bağlantılı bir modeminiz varsa ve kurulum sırasında sisteme bağlı ise hemen çalışmaya başlayacaktır. Kurulum sırasında ek bir işlem yapmadıysanız firewall aktif durumda değildir. Mandriva ile shorewall isimli bir firewall programı kurulmaktadır. Ayrıca 2006'da interaktif firewall özelliği eklenmiştir. Yine de guarddog gibi kullanımı kolay ve anlaşılır bir firewall yapılandırma programı isterseniz onu kurabilir ya da Mandriva Denetim Merkezi'nden shorewall'u yapılandırabilirsiniz.

İnternet ve güvenlik ile ilgili ayarlamayı yaptıktan sonra her Mandriva kullanıcısının bilmesi ve yapması gereken yazılım kaynaklarını ayarlamaktır. Mandriva'nın özellikle başka birçok dağıtımda bulunmayan program kurma sistemi urpmi dağıtımın en önemli kullanım araçlarından biridir. Program kurmayı çok konforlu ve sorunsuz bir hale getirir. Mandriva 2006'da contrib ve main olarak adlandırılan program depolarının ayarlanması Yazılım Kaynak Yöneticisi ile doğrudan ayarlanabilmektedir.

İnternetteki yazılım depolarının da program veri tabanına eklenmesinden sonra kurulum sırasında kurulmamış olan istediğiniz uygulamaları kurabilirsiniz.

Bir dağıtım çıktıktan sonra geliştirme devam ettiği için çeşitli paketlerin güvenlik, hata düzeltme ve yenileme nedeniyle daha güncelleri çıkmaktadır. Bunlar için Mandriva Update/Güncelleme yardımcısı sık sık kullanılmalı ve özellikle güvenlik güncellemeleri vakit geçirmeden yapılmalıdır.

Kernel güncellemeleri normal program güncellemesi yöntemi ile yapılmasa da Mandriva Linux'ta çok kolaydır. Bir kernel güncellemesi çıktığında yeni kernel paketi ve gerekiyorsa kernel-source paketi indirilip kurulur. Sistem yeniden başlatıldığında en son kurulan kernel lilo seçeneklerinde Linux ve kendi adı ile belirtilir. Mandriva LE2005'ten itibaren Mandriva, DKMS - Dynamic Kernel Module Support sistemini kullanır. Bu sistem ile sisteme modül olarak bağlı ve dkms sistemini kullanan (dkms paketi yüklenmiş) olan sürücüler, sistemin açıldığı kernel için eğer daha önce derlenmemiş ise, açılış sırasında derlenir ve kullanıma hazır hale getirilirler. Böylece dkms desteği olan sürücüler için yeni bir kernel kurulduğunda ayrıca bir işlem yapmaya gerek kalmamaktadır.

Kurulum sırasında ayarlamadığınız donanımlarınızı Mandriva Denetim Merkezi aracılığı ile yapılandırıp kullanabilirsiniz. Bunlar arasında usb modemler, winmodemler ve eğer kurulum sırasında bağlı değil ya da otomatik olarak tanınmamışsa, yazıcı ve tarayıcılar ilk sıraları alırlar.

Her dağıtımda birkaç programda küçük ayarlar gerekebiliyor. Çok kullanışlı bulduğum ve sık kullandığım 'post-it' türü notlar almamızı sağlayan knotes, menüden çalıştırıldığında kontact ile birlikte açılıyor ve bu şekli ile hiçbir işe yaramıyor. Normal olarak sistem tepsisi (systray) içine yerleşmesi gereken bu programı bir kereye mahsus olmak üzere konsolda çalıştırmak gerekiyor. Yine güzel bir izletici program olan xine ilk çalıştığında, Türkçe karakter sorunu nedeniyle tanım dosyasında birçak ayarın aynı tuş birliğine ayarlandığını belirten bir pencere açıp ayarların değiştirilmesini istiyor. Bu durumda program bir defa çalıştırıldıktan sonra kapatılıp, /home/kullanıcı_adı/.xine/keymap dosyası içindeki tüm VOID kelimelerinin küçük harf void ile değiştirilmesi gerekiyor.

Eğer kurulum sırasında dil seçenekleri sayfasında Use unicode by default seçeneği yapılmışsa Lazarus ve Lazarus ile yazılmış programlarda i810 sürücüleri gibi bazı sürücülerde görüntü bozulması ve açılışta normalin dışında bir süre işlemcinin %100 kullanımı sorunu yaşanıyor. Bu durumdan kurtulmak için ya unicode sistemini varsayılan olarak kullanılmaktan çıkarmak ya da Lazarus ve programlarını çalıştırırken sistem parametrelerinde değişiklik yapmak gerekiyor. Bunun için programın çalıştırılacağı konsolda, GTK_RC_FILES değişkeninde ikinci parametre olan /etc/gtk/gtkrc'yi /etc/gtk/gtkrc.iso8859-1 olarak değiştirerek export etmek gerekiyor. Sorun aslında gtk1 ile ilgili ve bu nedenle xmms ya da usbview gibi programlarda da benzeri sonuç ile karşılaşılıyor. En iyisi kurulumda unicode'u varsayılan olarak seçmemek.

Zorunluluk olmamakla birlikte ek olarak kurulacak paketlerden en gereklisi, kdeaddons paketi. Bu şekilde özellikle sıkıştırılmış dosyaları açmak için sağ-menüde kolaylık sağlayan girdiler ekleniyor.

Masaüstünüzün istenilen temaya ayarlanması ve benzeri estetik değişiklikler size kalıyor.

Mandriva Linux internet kaynakları:

Mandriva Linux - Ana Sayfa
Mandriva Club
MandrivaUsers.org - Mandriva Kullanıcıları forumu
Easy Urpmi - Paket depoları ayar yardımcısı
Bugzilla Main Page - Hata bildirim ve takip alanı
HowTo [ Mandriva Linux Development Community . Main ] - Mandriva Ne/Nasıl'lar
Mandriva Linux Development Community - Geliştiriciler için wiki alanı
Mandriva Enhanced RPMS for Mandriva2005 - thac ve Ze tarafından Mandriva ekibi dışında hazırlanan RPM alanı
Mandrake Linux tips for free - aRTee'nin web sitesi
Mandriva Club - Main - WebHome
Mandriva Club - KB - WebHome - Mandriva Knowledge Base wiki alanı.
Türkçe (tr) tercümeleri için gelişmiş durum raporu
GNU-TR: GNU Türkçe Çeviri Projesi
spec dosyaları
Mandriva Yansıları
Sophie - SQL veritabanında Mandriva RPM'leri


Bu ve ilişkilendirilmiş yazılar GPL lisansına göre yayınlanmaktadır. Bütün hakları yazarına aittir. Yazarının ismi belirtilerek serbestçe dağıtılabilir ve kullanılabilir. Ancak bunların hiçbiri, hiçbir şekilde ve şartta GPL lisansı haricinde kullanılamaz. Burada yer alanları bulundurmaktan, kullanmaktan veya alıntı yapmaktan dolayı hiçbir sunucu, servis veya protokol, yazı veya içeriği üzerinde hak iddia edemez. info@elektronist.com